سیستم برق خودرو یکی از مهم ترین و پیچیده ترین بخش های خودرو است. با تغییر در سیستم برق خودروها روز به روز به این پیچیدگی افزوده می شود. شما از زمانی که در خودرو را باز می کنید تا زمانی که آن را خاموش و قفل می کنید، در واقع در حال استفاده از سیستم برق خوردو هستید. در خودرو های جدید، با پیشرفته تر شدن سیستم های نرم افزاری و سخت افزاری در صورت بروز مشکل در سیستم برق، حتی امکان روشن شدن خودرو وجود ندارد. بنابراین آشنایی با مدارهای برق خودرو و نقشه خودرو به منظور عیب یابی برق خودرو حائز اهمیت است.
پیشنهاد ما به شما بازدید از فروشگاه لوازم یدکی خودرو کالاپلاس است.
اجزای اصلی سیستم برق خودرو
سیستم برق وسایل نقلیه از قطعات متعددی تشکیل شده است، که همه آن ها دارای 5 قسمت اصلی هستند که تمام دارندگان خودرو باید از آن ها مطلع باشند. در ادامه طرز کار هر کدام را شرح داده ایم.
1- تامین کننده برق خودرو
همه ما با دینام آشنایی داریم، در خودروهای جدیدتر قطعه ای به نام آلترناتور به کار میرود. هر دو قطعه انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل می کنند. دینام و آلترناتور به واسطه یک تسمه، از گردش موتور، برق 12 ولتی تولید کرده و سپس آن را به ذخیره کننده برق انتقال می دهند. به زبانی دیگر باتری و ذخیره کننده برق ماشین در حین روشن بودن توسط این دو قطعه شارژ میشوند.
2- ذخیره کننده برق ماشین
باتری یا همان ذخیره کننده برق خودرو، نیروی الکتریکی مورد نیاز را در زمانی که موتور خاموش است، تامین می کند. یعنی زمانی که خودرو خاموش است و دینام یا آلترناتور کار نمی کند، باتری برق مورد نیاز برای بالا و پایین بردن شیشه ها، برف پاک کن، چراغ ماشین، استارت و… را تامین مینماید. باتری خودرو جزء قطعاتی است که بسیار به ندرت نیاز به تعویض دارد؛ اما در صورتی که مشکلی در سایر سیستم برقی وجود داشته باشد، میتواند به باتری نیز آسیب برساند.
3- سیم کشی و توزیع برق
تمامی قطعات الکتریکی خودرو به وسیله سیم کشی به یکدیگر مرتبط می شوند. توزیع برق باید به گونه ای باشد که علاوه بر ایجاد ارتباط مصرف کننده با تامین کننده برق، دارای نظمی مشخص نیز باشد. به همین دلیل در طراحی خودروها لوله ها و مسیرهای خاصی را برای عبور سیمها مشخص کردهاند. سیم های هم مسیر در یک لوله پلاستیکی قرار گرفته و با چسب به یکدیگر وصل می شوند. به این صورت به جای سیم های جداگانه، دسته های سیم شکل می گیرند.
4- کنترل کننده های برق
کنترل کننده های برق شامل تمام قطعاتی است که به کاربر امکان کنترل جریان برق را میدهد. برای مثال دکمه ها و کلیدها به راننده و سایر سرنشینان این امکان را میدهند که برق بالابر شیشه و یا برف پاک کن را در جریان قرار بدهند. کنترل کننده ها برای آسایش سرنشینان تعبیه شده اند.
5- مصرف کننده های برق خودرو
تمامی قطعاتی که در خودرو با برق به کار میافتند، مصرف کننده برق می باشند. در این صورت چراغ ها، کولر، فن، استارت، ضبط، شیشه ها و… مصرف کننده ها هستند.
سه مدار الکتریکی اصلی سیستم برق خودرو
مدار جرقه اتومبیل
مدار جرقه، هنگامی که ترکیب هوا و سوخت فشرده شده اند، در سیلندر موجب احتراق میشود. این جرقه باید در زمان و با ولتاژ مناسب ایجاد شود. برای این منظور قطعاتی چون شمع خودرو، کوئل، وایر، دلکو یا کامپیوتر خودروهای جدیدتر در این مدار قرار دارند. شمع خودرو وظیفه ایجاد جرقه را دارد. همانطور که گفتیم باتری تنها 12 ولت جریان به وجود می آورد، بنابراین کوئل با تقویت جریان جرقه ای حدود 30هزار ولت را به کمک وایرها به شمع خودرو می رساند. در خودروهای کاربراتوری دلکو و در خودروهای انژکتوری کامپیوتر زمان مناسب جهت طی این فرایند را تشخیص داده و موجب استارت و روشن شدن ماشین میشوند. به دلیل حساسیت بیشتر کامپیوتر به اطلاعات، لحظه مناسب جهت دستور جرقه در خودروهای انژکتوری بهتر انجام می گردد.
مدار شارژ اتومبیل
مدار شارژ همان فرایندی است که در دینام و یا آلترناتور ایجاد می شود. یعنی تبدیل انرژی حرکتی به انرژی الکتریکی و شارژ باتری که توسط دینام یا آلترناتور صورت می گیرد، در واقع با طراحی مدار شارژ می باشد.
مدار روشنایی اتومبیل
تمامی تجهیزات روشنایی خودرو؛ چه روشنایی داخل کابین و چه چراغ های بیرونی خودرو جزء مدار روشنایی هستند. جریان مدار روشنایی قبل از استارت ماشین و به کار افتادن دینام نیز فعال است، تا سرنشینان بتوانند در زمان خاموش بودن موتور خودرو نیز از روشنایی آن استفاده کنند. در این حالت مدار روشنایی از باتری تغذیه می کند که در طولانی مدت می تواند موجب دشارژ شدن باتری خودرو شود.
سیستم برق خودرو |آشنایی با فیوزهای خودرو
فیوزها اجزای فرعی اما لازم در سیستم برق خودرو هستند. در مسیر مدارهای الکتریکی از یک یا چند فیوز استفاده می گردد. وظیفه فیوز حفظ جریان برق در حد مجاز است. پس زمانی که جریان عبوری به هر دلیلی بیش از حد مجاز باشد، فیوز اجازه عبور نداده و موجب جلوگیری از افزایش حرارت و آسیب دیدن سایر بخش های سیستم برق می شود.
در سیستم برق خودرو چگونه سیم ها به مصرف کننده ها وصل می شوند؟
سوکت و یا کانکتور در انتهای سیم ها قرار دارند و موجب اتصال سیم با مصرف کننده های برق می شوند. سوکت باعث ساده تر شدن اتصال قطعات میشود. در زمان تعویض به راحتی می توان قطعه ای را از سیم جدا کرد و آن را تعمیر نمود.
عیب یابی برق خودرو
برای مثال اگر خودروی شما در روشن شدن مشکل دارد، پس باید مدار جرقه را کنترل کنید. در مدار جرقه شمع خودرو یکی از قطعاتی است که بیش از سایر قطعات مصطحلک می شود. اما اگر شمع خودرو مشکلی نداشت باید سیستم تامین برق یعنی دینام و یا سیم کشی های مربوط به آن بررسی شود.
یکی دیگر از مشکلات رایج در سیستم برق، ناتوانی در ذخیره برق خودرو است، که معمولا به دلیل سولفاته شدن باتری خودرو پیش می آید و سیستم برق رسانی دچار مشکل می شود.
همچنین در زمان بروز مشکل در برق خودرو، جعبه فیوز می توانند در خط مقدم خرابی ها قرار داشته باشد. بنابراین گاه تنها با تعویض فیوز مشکل برق خودرو حل می شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه خودرو به مجله خودرو کالاپلاس مراجعه کنید.