سیستم جعبه فرمان یکی از قطعات مهم خودرو است که داشتن اطلاعات کافی در باره آن به راننده کمک خواهد کرد تا علاوه بر شناخت از این سیستم، در هنگام بروز مشکل برای این سیستم قبل از دست رسی به مکانیک چه راهکاری را بی‌اندیشد. اگر دوست دارید این قطعه از خودرو را بهتر بشناسید توصیه می‌کنیم تا انتها با ما همراه شوید.
پیشنهاد ما به شما بازدید از فروشگاه لوازم یدکی خودرو کالاپلاس است.
جعبه فرمان خودرو چیست ؟
جعبه فرمان خودرو شامل یک سیستم پیچیده و پیشرفته‌ای است که وظیفه انتقال چرخش از طریق فرمان به چرخ‌های خودرو را دارد.
این تعریف به نظر ساده از جعبه فرمان، باید با هماهنگی و همکاری تمام قطعات به کار رفته در سیستم جعبه فرمان خودرو همراه گردد و وجود هر گونه اختلال در ابزارهای جعبه فرمان، ساز و کار تمام سیستم را بر هم خواهد زد.
قطعات تشکیل دهنده سیستم جعبه فرمان خودرو شامل چه ابزاری است؟
سیستم جعبه فرمان شامل اجزایی است که عبارتند از: غربیلک فرمان، ستون یا میل فرمان، جعبه فرمان، پیتمن، میله درگ، سگ دست و شغال دست که ویژگیهای هر کدام را به اختصار در ادامه توضیح داده‌ایم.
۱- غربیلک فرمان
این قطعه از سیستم جعبه فرمان، وظیفه انتقال چرخش دست راننده به ستون فرمان را بر عهده دارد، همچنین افزایش گشتاور اعمالی نیز از جمله وظایف غربیلک فرمان است.
لازم به ذکر است که هر چقدر قطر غربیلک افزایش یابد، گشتاور اعمالی نیز افزایش خواهد یافت.
۲- ستون فرمان
ستون فرمان به عنوان رابط بین غربیلک و جعبه فرمان است که چرخش غربیلک به جعبه فرمان را هدایت می‌کند.
ستون فرمان یک قطعه تقریبا انعطاف پذیر بوده که حالت خرطومی دارد و به سبب همین ویژگی‌ها، باعث افزایش ایمنی راننده در هنگام بروز سوانح رانندگی می‌گردد.
۳- پیتمن
پیتمن وظیفه دارد حرکت دورانی شفت را به حرکت زاویه‌ای تبدیل کند. این قطعه بر روی شیف خروجی جعبه فرمان جای گرفته و انتهای آن به واسطه یک سیبک به میله درگ اتصال می‌یابد.
۴- میله درگ
ابزاری که رابط بین پیتمن و شغال دست است میله درگ نامیده می‌شود.
۵- شغال دست و سگ دست
از آنجایی که شغال دست و سگ دست از نظر شکل ظاهری شبیه به سگ و شغال می‌باشند به این اسم خوانده می‌شوند و کارکرد آنها به این صورت است که با حرکت شغال دست، سگ دست هم به حرکت درمی‌آید و منجر به حرکت چرخ‌ها نیز می‌شود.
وظایف جعبه فرمان خودرو
جعبه فرمان مهمترین قسمت بخش سیستم فرمان به شمار می‌رود و نسبت به سایر اجزای این سیستم در اهمیت بالاتری قرار دارد جعبه فرمان دارای سه وظیفه اساسی است که عبارتند از:
۱- افزایش گشتاور
۲- صفحه دوران غربیلک را به صفحه مکانیزم تغییر می‌هد
۳- حرکت دورانی را به حرکت خطی تبدیل می‌کند.
در حالت کلی جعبه فرمان خودرو به چند دسته تقسیم می‌شود؟
بخاطر پر اهمیت تلقی شدن جعبه فرمان خودرو امروزه انواع و اقسام جعبه فرمان طراحی شده که همه انواع جعبه فرمان‌ها در حالت کلی به دو دسته جعبه فرمان مکانیکی و جعبه فرمان با توان کمکی تبدیل می‌شوند.
۱- جعبه فرمان مکانیکی: این مدل از جعبه فرمان وابسته به حرکت دست راننده بوده و اجزای مکانیکی چرخش دست راننده را به چرخ‌های خودرو انتقال می‌دهند.
۲- جعبه فرمان با توان کمکی: این مدل از جعبه فرمان‌ها دارای تجهیزات الکتریکی و هیدرولیکی بوده که سبب افزایش گشتاور دست راننده می‌شوند.
در واقع علاوه بر قطعات مکانیکی، تجهیزات الکتریکی و هیدرولیکی نیز برای انتقال چرخش به چرخ‌ها دخیل هستند.
انواع جعبه فرمان خودرو مکانیکی
معمولا جعبه فرمان‌های مکانیکی طبق عملکردشان دسته‌بندی می‌شوند. که بر این اساس عبارتند از: جعبه فرمان حلزونی انگشتی، جعبه فرمان حلزونی با دنده تاج خروسی، جعبه فرمان حلزونی غلتکی، جعبه فرمان ساچمه‌ای با دنده تاج خروسی و جعبه فرمان دنده‌ای شانه‌ای.
انواع جعبه فرمان خودرو با توان کمکی
به طور معمول این دسته از جعبه فرمان‌ها شامل سه دسته می‌شوند که عبارتند از: فرمان الکتروهیدرولیکی، فرمان الکتریکی، فرمان هیدرولیکی.
خرابی سیستم جعبه فرمان خودرو چه علائمی دارد ؟
معمولا سیستم جعبه فرمان نیز مانند تمام قطعات خودرو ممکن است دچار مشکل و خرابی گردد و احتمال دارد این خرابی‌ها در قطعات مختلف این سیستم به وجود بیایند و با علائمی خود را نشان دهند. برای پیدا کردن خرابی سیتسم جعبه فرمان به 8 نشانه‌ای که در ادامه آورده‌ایم توجه کنید.
۱- خلاصی زیاد دستگاه فرمان
یکی از مشکلات رایج خرابی سیستم فرمان، خلاصی زیاد در دستگاه فرمان می‌باشد که این علت می‌تواند به چندین دلیل رخ دهد؛ اولین دلیل مربوط به لقی در دنده فرمان است و دومین علت به لقی در اهرم بندی فرمان برمی‌گردد.
علت سوم؛ ممکن است به خاطر خورد‌گی سگ‌دست باشد و بالاخره آخرین علت، یاتاقان چرخ یا لقی چرخ است.
۲- سفتی فرمان
معمولا سفتی فرمان نیز ممکن است با عوامل گوناگونی در ارتباط باشد که این عوامل عبارتند از: کم بودن یا نامساوی بودن باد لاستیک‌ها، اصطکاک در جعبه فرمان، اصطکاک در اهرم بندی، اصطکاک در کینگ پین، میزان نبودن فرمان، دفرمه شدن شاسی و ضعیف شدن فنرها.
۳- گیج بودن فرمان خودرو
گیج بودن فرمان، خود از جمله عواملی است که کنترل فرمان توسط راننده را با مشکل روبه رو می‌کند. این خرابی سیستم جعبه فرمان خودرو نیز به عوامل و دلایلی بستگی دارد که عبارتند از: تنظیم نبودن باد تایرها، لقی اهرم‌ها، لقی دنده فرمان، میزان نبودن چرخ‌های جلو، شل بودن اهرم‌ها، لقی در دنده فرمان، لقی زیاد در کینگ پین، لق بودن فنرهای عقب، معیوب بودن میله‌های تعادل دهنده،
۴- به عقب کشیده شدن خودرو در حالت عادی رانندگی
این مورد از خرابی سیستم فرمان نیز مانند موارد قبل به علت‌هایی وابسته است که عبارتند از: میزان نبودن فشار باد تایرها، مساوی نبودن کستر و یا کمبر، لق بودن و یا وجود شکستگی در اتصالات فنرها، یاتاقان چرخ، سفت‌تر از حد معمول بودن، یکی نبودن مسیر چرخ‌ها
۵- چرخ‌های جلو در سرعت زیاد پایداری خود را از دست می‌دهند
این مشکل با لرزش زیاد خودرو همراه بوده و علت آن نیز بخاطر چرخ‌های نامتعادل خودرو و معیوب بودن کمک فنر است.
۶- سر و صدا کردن تایرها در سرییچ‌ها
معمولا سروصدا کردن تایرها در پیچ اغلب اوقات بخاطر سرعت بالا و نامساوی بودن فشار باد تایرها رخ می‌دهد. گاهی اوقات میزان نبودن زوایای چرخ‌ها ممکن است منجر به سر و صدای تایرها گردد.
۷- رانندگی سخت و خشن
رانندگی خشن و سخت بیشتر وقت‌ها بخاطر معیوب بودن کمک فنرها یا زیاد بودن فشار باد لاستیک‌ها بروز می‌یابد.
۸- پس زدن فرمان
پس زدن فرمان، با فشار باد کم یا نامساوی تایرها در ارتباط است و بیشتر هنگامی که باد تایرها نرمال نباشد، این مشکل به وجود می‌آید.اما موارد دیگری مانند: افت کردن فنرها، معیوب بودن کمک فنرها و لقی اهرم بندی نیز سبب بروز این مشکل می‌گردد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه خودرو به مجله خودرو کالاپلاس مراجعه کنید.