تسمه تایم قطعه‌ای از جنس لاستیک است. در درون موتور خودرو وظیفه متصل کردن میل لنگ را به سوپاپ بر عهده دارد. جنس تسمه تایم در خودروهای ساخت قبل از 1950 و ماشین‌های سنگین به صورت فلزی بوده است و با نام زنجیر تایم شناخته می‌شود. در ایران نیز برخی خودروهای سنگین به جای تسمه‌تایم دارای زنجیر تایم هستند، اما بیشتر خودروهای سواری ساخت داخل با تسمه‌تایم کار می‌کنند. تسمه تایم بعد از یک دوره کارکرد، فرسوده می‌گردد و باید عوض شود. عدم توجه به زمان و وضعیت این قطعه می‌تواند منجر به پاره‌شدن آن شود. پاره شدن تسمه تایم صدمه شدیدی به موتور می‌زند، پس جهت پیشگیری از این موضوع باید درباره زمان مناسب تعویض و انتخاب جنس با کیفیت، اطلاعات لازم را کسب کنید.
پیشنهاد ما به شما بازدید از فروشگاه لوازم یدکی خودرو کالاپلاس است.
تسمه تایم چیست؟
لاستیک تسمه تایم، جهت داشتن استحکام و مقاومت کافی از جنس رشته‌های فییری تشکیل شده است. در داخل موتورهای احتراقی میل‌لنگ را به سوپاپ‌ها اتصال می‌دهد. باید بدانید که؛ در یک دور گردش کاملِ میل لنگ، در زمان مناسب سوپاپ‌ها باز و بسته می‌شوند. این فرایند موجب شکل گیری 4 عمل اصلی یعنی مکش، تراکم، انفجار و تخلیه می‌گردد. بنابراین نبود تسمه تایم به معنی حرکت نکردن و کار نکردن موتور است.
پاره شدن تسمه تایم
پارگی تسمه‌تایم در خودروهای مختلف دارای آثار متفاوتی است. برای مثال در پرایدهای ساخت قدیم به دلیل فاصله داشتن پیستون‌ها از سوپاپ، هنگام پارگی تسمه‌تایم فقط خودرو خاموش می‌شد و آسیب دیگری به بار نمی آورد. در خودروهای دیگر میزان آسیب به سرعت و دور موتور وابسته است.
به عنوان مثال در خودروهایی مثل پژو 405 و سمند؛ در صورت پارگی یا رد شدن تسمه تایم به اندازه یک الی دو دندانه ممکن است سوپاپ ها با پیستون برخورد شدید داشته باشند. در نتیجه پیستون‌ها کج شده و سر‌سیلندر و سایر قطعات داخل موتور نیز صدمه می‌بینند. در اتومبیل‌هایی مثل کیا این اتفاق باعث آسیب به بخش بزرگی از موتور شده و هزینه گزافی را به دنبال خواهد داشت.
معمولا پیش از پاره شدن تسمه متوجه نشانه‌هایی می‌شوید، احتمال پاره شدن تسمه تایم به طور ناگهانی بسیار پایین است. با این حال همیشه به زمان تعویض و ارزیابی های دوره‌ای توجه نمایید.
علت پاره شدن تسمه تایم چیست؟
فرسایش و استهلاک تسمه تایم یکی از مهم‌ترین دلایل پاره‌شدن آن است. این اتفاق معمولا زمانی می‌افتد که به زمان تعویض تعیین شده توسط شرکت سازنده توجهی نکرده باشید. گاه کیفیت پایین تسمه‌ها نیز موجب فرسودگی زودتر از موعد می‌گردد. اما می‌توانید با توجه به علائم، از پارگی آن جلوگیری کنید. فرسایش دندانه‌های تسمه‌تایم هم می‌توانند موجب آسیب به موتور گردد. بنابراین با خرید از مراکز معتبر و توجه به زمان مناسب تعویض، از پاره‌شدن تسمه تایم پیشگیری کنید. به دلیل اهمیت و وظیفه این قطعه در موتور توصیه می‌کنیم هر از گاهی وضعیت آن را چک کرده و از استحکام آن مطمئن شوید.
مقایسه تسمه‌تایم با زنجیر تایم
زنجیر تایم به دلیل جنس فلزی‌اش تقریبا در تمام طول عمر اتومبیل نیازی به تعویض ندارد. با این حال بیشتر خودروسازان از تسمه‌تایم در ساختار موتور استفاده می‌کنند. برخی از مزایای تسمه تایم در مقایسه با زنجیر تایم به شرح زیر می باشد.
- زنجیر تایم به دلیل جنسی که دارد آلودگی صوتی زیادی تولید می‌کند.
- در صورت پارگی تسمه آسیب آن قابل جبران است، اما در صورت پاره شدن زنجیر تایم به احتمال زیاد نیاز به تعویض موتور وجود دارد.
نشانه ها و زمان تعویض تسمه تایم
زمان تعویض تسمه‌تایم در خودروهای مختلف متفاوت است با این حال به طور میانگین هر 60 هزار کیلومتر را زمان مناسب برای تعویض مشخص کرده‌اند. حین خرید خودروی دست‌دوم باید بیشتر به اجزاء داخل موتور توجه کنید. تسمه تایم، تسمه دینام، روغن خودرو، فیلتر روغن، فیلتر هوا، فیلتر بنزین و… از جمله قطعات مصرفی هستند که معمولا در زمان انتقال خودرو تعویض می‌شوند.
برخی از نشانه‌های فرسودگی تسمه‌تایم و نیاز به تعویض آن
1- صدایی نامتعارف در جلوی خودرو
2- مشکل در استارت زدن خودرو
3- درست کار نکردن دور موتور در حین شتاب‌گیری
4- خارج شدن دود زیاد از اگزوز
5- تسمه ترک خورده، ظاهرش براق شده یا خوردگی و پوسیدگی دارد.
6- زمان بندی پیستون با میل لنگ به هم خورده و موجب میس فایر (misfire) شود.
7- نشت روغن از جلوی خوردو (نشت روغن موجب خرابی تسمه تایم خواهد شد).
بهترین زمان برای تعویض تسمه‌تایم در خودروهای مختلف
زمان مناسب برای تعویض تسمه تایم در برخی از خودروها به شرح زیر آورده شده است. باید توجه کنید که این زمان تقریبی است و قبل از موعد تعویض حتما نیاز به بررسی وجود دارد.
پژو 206 تیپ 5، رانا، مگان2000، پژو 405 : هر 60 هزار کیلومتر
سیتروئن زانتیا، هیوندا ورنا، ریو: هر 65 هزار کیلومتر
مزدا323، پژو 405(tu3)، پژو 206 تیپ 2: هر 70 هزار کیلومتر
پراید، میتسوبیشی، هیوندا آوانته، فولکس واگن : بالای 80 هزار کیلومتر
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه خودرو به مجله خودرو کالاپلاس مراجعه کنید.
